Terimler Sözlüğü

Tonoz

Taş ya da tuğladan örülerek meydana gelen bir mimari örtü elemanı. Biçimine göre beşik tonoz, aynalı tonoz, çapraz tonoz, kaburgalı tonoz, yelken tonoz gibi adlar alır.

Transept

Örtü sisteminde nefleri dik açı ile kesen ve altyapıya da yansıyan birim. Kiliselerde apsisin önünde nefleri dik olarak kesen uzun mekan. Kilisenin planını bir haç biçimine sokan bu mekanda kral galerisi ve kilise orgu da yer alır. Bazı kiliselerde haç biçimli planın doğusunda da ek bir transept bulunur.

Tromp

Kare altyapıdan kubbe eteğini hazırlayan sekizgene geçiş öğesi (tonoz bingi).

Tümülüs

Eski Yunan ve Romada bir yeraltı mezar odası ile bunun üzerine toprak ya da taş yığılmasıyla meydana getirilen yapay tepeden oluşan mezar tipi.

Türbe

Gövde (ziyaret) bölümü ve örtüsü bulunan mezar anıtı.

Ulu Cami

Her şehrin ya da büyükçe yerleşme merkezinin en büyük camii. Cuma namazının topluca kılınması yanı sıra cemaatin bir araya gelmesini gerektiren durumlarda kullanılır. İrandaki adı Mescid-i Cumadır.

Uluslararası Gotik

14. yüzyıl sonunda ilk kez Fransız sarayında beliren bir sanat üslubu. Bir üslup olarak temelde Gotike bağlı olan bu anlayışta özellikle manzara ayrıntılarına, hayvanlara ve giysilere gerçekçi bir yaklaşım söz konusudur. Ama bu gerçekçilik, daha geç dönemin esinini doğadan alan ve Masaccio ile Donatellonun yapıtlarında anlatımını bulan gerçekçi yaklaşımdan farklıd Devamı

Vaaz Kürsüsü

Belli gün ve saatlerde imamın vaaz vermek için çıktığı, koltuk ya da küçük balkon şeklindeki bölüm.

Vitray

Renkli camların belli bir kompozisyon düzeni içinde bir araya getirilişi. Avrupada özellikle kiliselerin pencerelerini süsleyen vitraylarda, doğaya özgü motiflerin yanında dinsel konular da belli bir düzen içinde resimlenmiştir.

Volüt

iyon sütun başlıklarında bulunan spiral biçimli kıvrımlar.

Yunan Haçı Planlı Yapılar

Zemin planları haç biçimli kiliseler. Ortada pandantifli kubbe yer alır. Yunan haçı planı serbest ve kapalı olmak üzere iki tiptir. Serbest haç planında, haçın kolları arasında hiçbir mekan yoktur ve boş bırakılmıştır. Bu tipte daha çok binanın üzeri çatı ile örtülüdür. Kapalı Yunan haçı planında, haçın kollarının arası kapatılmıştır. Burada birtakım me Devamı